Η ταινία Nausicaä Of The Valley Of The Wind, που για πολλούς θεωρείται το μεγαλύτερο αριστούργημα του Hayao Miyazaki, κυκλοφόρησε το 1984 από το στούντιο Topcraft. Το anime αυτό, που παρουσιάζει ως κεντρικό χαρακτήρα την πριγκίπισσα Ναυσικά και διηγείται τις εχθροπραξίες μεταξύ τριών βασιλείων, προσπαθεί να μεταφέρει το μήνυμα πως σε έναν πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές, παρά μόνο ηττημένοι.
Σύνοψη
Η ταινία λαμβάνει χώρα σε ένα μεταποκαλυπτικό μέλλον, όπου τοξικές ζούγκλες που κατοικούνται από γιγάντια έντομα απλώνονται κατά μήκος ολόκληρου του πλανήτη, ενώ θανατηφόρα φυτά απελευθερώνουν δηλητηριώδη αέρια. Ο πόλεμος έχει καταστρέψει ολοσχερώς το σύγχρονο πολιτισμό και η εχθρική -πλέον- φύση διεκδικεί πίσω τα εδάφη της. Οι λιγοστοί άνθρωποι που έχουν απομείνει πασχίζουν να επιβιώσουν, τη στιγμή που η Nausicaä, η πριγκίπισσα της Κοιλάδας Του Ανέμου, προσπαθεί να βρει μία ειρηνική λύση για το πρόβλημα. Ο στρατός της Tolmekia, όμως, έρχεται για να την δυσκολέψει…
Ανάλυση
Το υπέροχο σενάριο με τη διαχρονική θεματολογία, η έντονη δράση και οι έξυπνοι χαρακτήρες, αποτελούν λίγους από τους λόγους που θα κάνουν κάποιον να αγαπήσει τη ταινία. Αυτό το φιλμ αποτυπώνει υπέροχα την αντίθεση μεταξύ ουτοπίας και δυστοπίας, μιας και στην μία πλευρά βρίσκεται το φιλήσυχο και γαλήνιο βασίλειο της Κοιλάδας του Ανέμου, ενώ λίγο πιο πέρα υπάρχει η δυστοπική, επικίνδυνη και μυστικιστική ζούγκλα. Η Ναυσικά καταφέρνει να είναι μέρος και των δύο αυτών κόσμων.
Καθώς οι άνθρωποι ψάχνουν απαντήσεις για το πώς θα περιορίσουν την εξάπλωση της τοξικής ζούγκλας, η Ναυσικά επιλέγει να την μελετήσει και να βρει τρόπους να την αξιοποιήσει. Απεύχεται την καταστροφή της, καθώς πιστεύει πως όλα τα έμβια όντα έχουν συναισθήματα αντίστοιχα με των ανθρώπων. Αυτό είναι κάτι που ο Miyazaki έχει προσπαθήσει πολλές φορές να επικοινωνήσει μέσα από τις ταινίες του.
Σε αντίθεση με το ήρεμο βασίλειο της Κοιλάδας, η Tolmekia και το Pejite επέλεξαν μία πιο βάρβαρη και απόλυτη μέθοδο για να απαλλαγούν από το τοξικό δάσος: την αφύπνιση ενός αρχαίου πολεμιστή που καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά του. Όταν όμως αυτό το σχέδιο αποτυγχάνει, τότε οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται πως δεν πρέπει να ‘παίρνουν’ τον ρόλο του Θεού και πως οφείλουν να αφήσουν την φύση να υπάρχει όπως είναι, μιας και εκείνη ξέρει καλύτερα -έστω και αν περιλαμβάνει τεράστια έντομα ή τοξικά αέρια. Άλλωστε ο κύκλος της ζωής δε μπορεί να λανθάνει και, όπως βλέπουμε και στο φιλμ, κάτω από το μολυσμένο έδαφος αναγεννάται ένα καινούργιο, καθαρό. Οι άνθρωποι οφείλουν να μάθουν να συνυπάρχουν ομαλά με το περιβάλλον τους, και όχι το αντίθετο. Η περιβαλλοντική προσέγγιση που έγινε ήταν τόσο δυνατή που το Nausicaä Of The Valley Of The Wind υποστηρίχθηκε και προωθήθηκε από την ΜΚΟ της WWF.
Όσον αφορά το κομμάτι του πολέμου, αυτό που κάνει τρομερή εντύπωση -και που δυστυχώς είναι τρομερά ρεαλιστικό-, είναι το ότι οι άνθρωποι αντί να ενωθούν απέναντι στον κοινό εχθρό (στην τοξική ζούγκλα και τα έντομα στην συγκεκριμένη περίπτωση), αλληλοκατασπαράζονται. Δεν υπάρχει καμία ενότητα μεταξύ των λιγοστών που έχουν απομείνει και το ένα βασίλειο προσπαθεί να επιβληθεί στο άλλο. Τραγική ειρωνεία αποτελεί το ότι τα έντομα δουλεύουν σαν ομάδα, προστατεύοντας το ένα το άλλο. Πρόσθετα, εξίσου ‘ειρωνικό’ είναι όταν η Ναυσικά σπαράζει για το τραυματισμένο Ohm, την ώρα που οι άνθρωποι γύρω της δεν συγκινούνταν με τον πόνο του διπλανού τους. Οι αρχηγοί των βασιλείων χρησιμοποιούν τον φόβο ώστε να καταφέρουν επιβληθούν, και ο κόσμος δυστυχώς όταν τρομάζει μπορεί να χάσει την ανθρωπιά του και να κάνει λάθος επιλογές.
Η ταινία αυτή, εκτός από το περιβαλλοντολογικό και το αντιπολεμικό της μήνυμα, θέλει να δείξει πως ο φόβος μας κάνει να βλέπουμε τέρατα μέχρι και εκεί που δεν υπάρχουν. Πρόσθετα, πως μέχρι και στα φαινομενικά πιο ανόμοια πράγματα υπάρχουν κοινά, λόγου χάρη στα έντομα και στους ανθρώπους. Επίσης, πως αξίζει να δώσουμε μία ευκαιρία σε αυτό που μας τρομάζει, καθώς ποτέ δεν ξέρεις τι θα βρεις εκεί -οι άνθρωποι της Κοιλάδας των Ανέμων απέσπασαν πολλά χρήσιμα αντικείμενα από την ζούγκλα και, επίσης, διερωτώμαι: ο στρατός της Tolmekia ΠΟΥ ΒΡΉΚΕ ΤΌΣΟ ΜΈΤΑΛΛΟ;
Facts & Artwork
Η ταινία αυτή είναι βασισμένη στο manga του Hayao Miyazaki που κυκλοφόρησε το 1982 και έχει επιρροές από το The Lord Of The Rings, το Hothouse κ.α.
Μέρος του χαρακτήρα της Ναυσικάς είναι εμπνευσμένο από έναν Ιαπωνικό μύθο που λέγεται ‘Η πριγκίπισσα που αγαπούσε τα έντομα΄ -you saw that coming.
H ταινία χρειάστηκε πολύ υψηλό budget για να ολοκληρωθεί και οι καλλιτέχνες που εργάστηκαν πάνω της είναι τρομερά ταλαντούχοι! Δύο εξ’ αυτών είναι ο Hideaki Anno, που αργότερα έκανε το Neon Genesis Evangelion, καθώς και η μουσική ιδιοφυΐα Joe Hisaishi (το διάσημο τραγούδι ‘λαλαλα’ μένει για πάντα στην μνήμη όποιου το ακούσει!)
Όταν η ταινία κυκλοφόρησε στην Αμερική, τα μέσα της δεκαετίας του 1980, άλλαξε ο τίτλος της σε ‘Warriors Of The Wind’. Αλλά δεν άλλαξε μόνο αυτό… Κόπηκαν 30 λεπτά, οι διάλογοι αλλοιώθηκαν -πολλοί voice actors δεν είχαν μεταφρασμένα κείμενα-, χαρακτήρες εξαφανίστηκαν και γενικά ‘ξαναγράφτηκε’ ολόκληρο το animation. Πρόσθετα, έγινε πολύ κακή απόδοση χρωμάτων και η Ναυσικά φαίνεται σαν να μην φοράει παντελόνι (ουλαλά)! Όλα αυτά εώς ότου επανακυκλοφόρησε από την Disney το 2005 και διορθώθηκε.
Closure
To Nausicaä Of The Valley Of The Wind είναι μία ταινία πιο επίκαιρη από ποτέ και η μόνη που μπορεί να συγκριθεί μαζί της είναι η Princess Mononoke. Το σενάριο ήταν πραγματικά μπροστά από την εποχή του, και καταφέρνει να περάσει πολύπλοκα μηνύματα. Δείχνει πως τίποτα δεν είναι απόλυτο και πως η ημιμάθεια είναι τρομερά επικίνδυνη. Είναι μία κλασική πλέον ταινία, που σίγουρα κάποιος θα την δει πάνω από μία φορά!
Σοφία Ευαγγελίδου
