Ιδιαίτερες, εξωπραγματικά όμορφες και έξυπνες, οι δουλειές του Hayao Miyazaki έχουν αναχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο. Όλες τους είναι σύνθετες και ελαφρώς ιδιόρρυθμες, παρόλα αυτά η πιο παράξενη -κατ’ εμέ- παραμένει το Porco Rosso. Δυνατά αντιφασιστικά και αντιπολεμικά μηνύματα σε συνδυασμό με στιγμές άφθονου γέλιου, συνενώνονται και δημιουργούν ένα κλασικό και επίκαιρο αριστούργημα, το οποίο, αν και κυκλοφόρησε το μακρινό 1992, δίνει μαθήματα ζωής έως και σήμερα.
Synopsis
Κάπου στην Αδριατική θάλασσα, ανάμεσα στην Ιταλία και την Κροατία ζει ο Porco Rosso, ένας βετεράνος αεροπόρος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος έπειτα από μία αλλόκοτη κατάρα μετατράπηκε σε ανθρωπόμορφο γουρούνι. Αυτή η αλλαγή όμως δεν μείωσε την αγάπη του για τις πτήσεις και τις ωραίες γυναίκες και πλέον, ως bounty hunter, έχει ανοιχτούς λογαριασμούς με αεροπειρατές, με εγωκεντρικούς wannabe Αμερικανούς και με τη φασιστική αστυνομία της Ιταλίας.
Ανάλυση
Αν και ο βασικός χαρακτήρας της ταινίας είναι αρκετά ασυνήθιστος, το σενάριο παραμένει πλήρως ρεαλιστικό και ευθύ -ιδιαίτερα σε σχέση με τις υπόλοιπες δουλειές του Hayao Miyazaki. Κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο, διακριτικό ρομάντζο και άφθονη δράση, συνθέτουν ένα ενδιαφέρον σκηνικό για τον κουρασμένο και χορτασμένο από τη ζωή κεντρικό ήρωα.
Ξεκινώντας από την αρχή, όποιος δει το φιλμ αυτό, θα παρατηρήσει σύντομα το πόσο άνετα αισθάνεται ο Porco Rosso με την εμφάνισή του. Η μεταμόρφωσή του σε γουρούνι τον βοήθησε να αποτραβηχτεί από ευθύνες που τον βάραιναν, καθώς και από επιθυμίες που δεν ήταν πραγματικά δικές του. Η νέα αυτή μορφή, συντέλεσε στο να αποφύγει δεσμεύσεις και ‘υποχρεώσεις’ που δεν αποζητούσε, επικαλλούμενος μία την ανθρώπινη και μία τη ζωώδη πλευρά του. Εκμεταλλεύτηκε και χρησιμοποίησε με μαεστρία μία κατάσταση που θα έφερνε τον οποιοδήποτε σε δύσκολη θέση, αποκομίζοντας εν τέλει πολλά θετικά από κάτι που εκ πρώτης όψεως φαντάζει αρνητικό, επιβεβαιώνοντας έτσι το ρητό ‘Ουδέν κακόν αμιγές καλού’. Κατάφερε να ελευθερωθεί από τον ίδιο του τον εαυτό και το πρόβλημά του οριακά έπαψε να υφίσταται -αυτό είναι μάθημα ζωής.
Κάτι ακόμα που αξίζει να συζητηθεί για τη ταινία, είναι η πολιτική του Porco να μη σκοτώνει τους αντιπάλους του. Αυτό είναι πιο δύσκολο από όσο φαίνεται, μιας και στη φασιστική Ιταλία το κράτος και η αστυνομία ασχολούνταν με διαφορετικά ζητήματα από ότι θα έπρεπε και για αυτό βλέπουμε έναν ιπτάμενο χοίρο να πασχίζει να σώσει ομήρους και να περιορίσει την (αερο)πειρατεία, αναλαμβάνοντας το προστατευτικό ρόλο που θα έπρεπε να έχει η κυβέρνηση. Επίσης, όσο περνάει η ώρα, γίνεται αντιληπτό πως στην πραγματικότητα δεν μισεί κανέναν -εκτός από τους φασίστες. Αν και σκληροπυρηνικός βετεράνος που έχει ζήσει πολλά και έχει γίνει μάρτυρας σε τραγικά συμβάντα, καταφέρνει κάτω από το σκληρό του περιτύλιγμα να κρύβει καλοσύνη και ρομαντισμό! Aw!
Όσον αφορά τις γυναίκες -που ο Miyazaki συνήθως τις επιλέγει ως πρωταγωνίστριες, αυτή τη φορά έχουν το ρόλο της ‘ήρεμης δύναμης’. Καταφέρνουν να κατευθύνουν τις μάζες προς τη σωστή κατεύθυνση και αποδεικνύουν πως μπορούν να φέρουν εις πέρας οποιαδήποτε αντρική δουλειά. Το Studio Ghibli φημίζεται για τις ηρωίδες του και όχι άδικα. Γοητεύουν άθελά τους με ένα τρόπο δυναμικό και αθώο, σε αντίθεση με ό,τι συνηθίζεται στο μέσο anime. Αυτή τη φορά, οι γυναίκες είχαν συμπρωταγωνιστικούς ρόλους και ανέλαβαν να δείξουν πως με ευγένεια, διαλλακτικότητα και διπλωματία πάντα βρίσκεται λύση.
Τελευταίο και πιο σημαντικό μέρος της ανάλυσης, είναι το ισχυρό αντιφασιστικό και αντιπολεμικό μήνυμα του φιλμ, το οποίο μπορεί να συνοψιστεί ολόκληρο στην ακόλουθη φράση του Porco: ‘Προτιμώ να είμαι γουρούνι παρά φασίστας’. Να τονιστεί πως στην Ιαπωνία το γουρούνι θεωρείται ένα από τα πιο άσχημα και απεχθή ζώα, άρα η δήλωση αυτή έχει ακόμα μεγαλύτερη δύναμη και βαρύτητα από όσο φαίνεται. Aν και το Studio Ghibli έχει συμπεριλάβει αντίστοιχα μηνύματα σε πολλές από τις ταινίες του, ποτέ δεν το έκανε τόσο έντονα και ξεκάθαρα. Το κουράγιο και η καλοσύνη δεν γίνεται να διαχωρίζονται και όποιος πολεμάει για ένα βάναυσο, σκληρό και φασιστικό σύστημα, δεν είναι ούτε γενναίος, ούτε καλός, ούτε έξυπνος. Αντιθέτως, αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή και για αυτό, όπως είπε τόσο εύγλωττα ο χοίρος: I’d much rather be a pig than a fascist.
Facts
Το Porco Rosso αρχικά προοριζόταν να γίνει ταινία μικρού μήκους για την Japan Airlines. Ευτυχώς κάτι τέτοιο δεν συνέβη, αλλά παρόλα αυτά η εταιρία επένδυσε πάνω της και την πρόβαλλε κατά τη διάρκεια των πτήσεων. Είναι βασισμένη στο manga του Hayao Miyazaki, The Age Of The Flying Boat.
Το Ευρωπαϊκό φόντο είναι αρκετά ρεαλιστικό, αλλά μέσα από ένα τουριστικό πρίσμα. Εξιδανικευμένο, καλοκαιρινό και παραδόξως γαλήνιο αν και σε περίοδο αναταραχών.
Ο Miyazaki είχε δηλώσει το 2011 πως επιθυμεί να δημιουργήσει ένα sequel του Porco Rosso, που θα ονομάζεται Porco Rosso: The Last Sortie και θα λαμβάνει χώρα στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Παρόλα αυτά, η κατάσταση της ταινίας παραμένει άγνωστη και κανείς δεν γνωρίζει αν θα ολοκληρωθεί και πότε.
Artwork
Η υπέροχη μουσική είναι σύνθεση του Joe Hisaishi. Ταιριάζει απόλυτα στο κλίμα και είναι στολισμένη με έγχορδα και μελωδίες που θυμίζουν Μεσόγειο. Καταφέρνει να κεντρίσει το ενδιαφέρον και κλέβει τη προσοχή μαγεύοντας τον θεατή σε πολλά σημεία -με το καλύτερο να είναι όταν ο Porco πετάει στο συννεφιασμένο ουρανό!
Το σχέδιο είναι στο κλασικό στυλ του Studio Ghibli, με καθηλωτικά τοπία ζωγραφισμένα στο χέρι, λεπτομερέστατα καρέ και εκφραστικούς χαρακτήρες. Όσον αφορά το voice acting, γίνεται από ταλαντούχους ηθοποιούς όπως ο Shūichirō Moriyama και η Akemi Okamura, οι οποίοι έχουν δουλέψει σε πληθώρα anime, ταινιών και videogames.
Closure
Τα κατάλοιπα που άφησε ο πόλεμος στην Ιαπωνία είναι εμφανή και σε αυτή τη ταινία, με τον δημιουργό της να μεταφέρει τις φιλειρηνικές απόψεις του και την εναντίωσή του στο ναζισμό. Αν και καταπιάνεται με σοβαρή θεματολογία, το χιούμορ περισσεύει και η πλοκή παρουσιάζεται τόσο έξυπνα που θα σας καθηλώσει. Είναι μία μοναδική ταινία, που αξίζει να δει κάποιος πάνω από μία φορά!
Σοφία Ευαγγελίδου
