To Only Yesterday αποτελεί ένα από τα πιο υποτιμημένα δημιουργήματα στην ιστορία του Studio Ghibli. Αν και είναι ένα αξιοπρεπές anime, ποτέ δεν κατάφερε να τραβήξει την προσοχή και να κεντρίσει το ενδιαφέρον του κοινού. Είναι βασισμένο στο ομότιτλο manga των Hotari Okamoto και Yuko Tone, που κυκλοφόρησε το 1982. Γραμμένο και σκηνοθετημένο από τον θρυλικό Isao Takahata, κυκλοφόρησε το 1991 και είναι ένα φιλμ αρκετά ρεαλιστικό και προσγειωμένο. Όλη η ταινία έχει μία γυναικεία προοπτική, στοχεύοντας σε ένα πιο συγκεκριμένο κοινό. Η ιστορία όμως, δυστυχώς, ξεδιπλώνεται πολύ αργά και ο θεατής νιώθει σαν να διαβάζει ένα ημερολόγιο. Επιτρέψτε μου όμως να γίνω πιο συγκεκριμένη!
Synopsis
Η Taeko, μία εικοσιεπτάχρονη υπάλληλος γραφείου, συνειδητοποιεί πως έχει βαρεθεί την καθημερινότητά της. Έτσι, αποφασίζει να πάει ένα ταξίδι στην εξοχή. Όταν αναχωρεί, ξεκινά να αναπολεί παλιές της αναμνήσεις και να αναρωτιέται αν έμεινε πιστή στα όνειρά της.
Only Yesterday: Review
Σε αυτή την ταινία απουσιάζει το μεταφυσικό στοιχείο -σε αντίθεση με ό,τι συνηθίζει το Studio Ghibli– και δεν υπάρχει δράση ή περιπέτεια. Παρόλο που προσωπικά δεν απόλαυσα το συγκεκριμένο φιλμ, θα προσπαθήσω να είμαι αντικειμενική και δίκαιη όσον αφορά τον σχολιασμό του. Η Taeko, όντας ελεύθερη και εργαζόμενη στο Tokyo του 1982, αισθάνεται πως κάτι λείπει από την ζωή της.
Έτσι, προφασιζόμενη μία δικαιολογία, ξεκινάει για ένα ταξίδι στην εξοχή. Όσο απομακρύνεται από την πόλη, οι αναμνήσεις της παιδικής της ηλικίας αρχίζουν να επανέρχονται και να παίζουν σαν ταινία στην σκέψη της. Αναπολεί και θυμάται τον πρώτο της έρωτα, οικογενειακά γεύματα, σχολικούς καβγάδες, τις πρώτες της φιλίες και γενικότερα την πλειοψηφία των συμβάντων που έλαβαν χώρα όταν ήταν μικρή. Ωστόσο, οι μνήμες αυτές ανακαλούνται πλέον με την ωριμότητα ενός ενήλικα και τις αντιλαμβάνεται διαφορετικά. Ο σχολιασμός που κάνει πάνω στα γεγονότα αυτά έχει κάποιο ενδιαφέρον και, η αλήθεια είναι, πως οι σκηνές των flashbacks κατάφεραν να με κερδίσουν παραπάνω από εκείνες που διηγούνται το παρόν. Έχουν μία αίσθηση νοσταλγίας, που θυμίζει κάτι από το My Neighbor Totoro.
Digging Deeper
Ίσως το Only Yesterday να υστερεί σε κινούμενα κάστρα ή ιπτάμενες πριγκίπισσες, αλλά, παρόλα αυτά, μοιράζεται ένα βασικό θεματικό στοιχείο με τις υπόλοιπες δουλειές του Studio Ghibli: την αγάπη και τον σεβασμό για το περιβάλλον. Οι χαρακτήρες βιώνουν συχνά μία εσωτερική διαμάχη για το αν είναι καλύτερα να εγκαταλείψουν το χάος της πόλης και να επιλέξουν μία πιο ανέμελη και ήσυχη ζωή στη φύση. Η ένταση αυτού του διλήμματος αποτυπώνεται ικανοποιητικά! Πρόσθετα, γίνεται αναφορά στα οφέλη των οργανικών καλλιεργειών και επικροτείται η αγροτική ζωή.
Το anime αυτό, θεωρείται αρκετά προοδευτικό για την εποχή του. Αποτελεί ένα ενήλικο και ρεαλιστικό κοινωνικό δράμα, που περιστρέφεται γύρω από συνηθισμένους ανθρώπους. Όσο παράδοξο και να φαίνεται, αυτό ήταν κάτι πολύ πρωτότυπο για το 1991! Το Only Yesterday εστιάζει στο πώς ο ανθρώπινος νους επεξεργάζεται καθημερινές πληροφορίες και πώς ένα άτομο λειτουργεί μέσα στην απλή του καθημερινότητα.
Το συγκεκριμένο φιλμ άσκησε τεράστια επιρροή στον κόσμο του anime και δημιούργησε ένα νέο sub-genre, το οποίο αποκαλείται ‘Slice Of Life’ και γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλές με τα χρόνια. 
Only Yesterday: Artwork
Το στυλ του animation είναι αρκετά διαφορετικό στις παρελθοντικές σκηνές σε σχέση με αυτές του παρόντος. Όταν αποτυπώνεται η παιδική ηλικία της Taeko, όλα φαίνονται σαν να έχουν ζωγραφιστεί με νερομπογιές. Υπάρχει κάτι το ημιτελές στα σχέδια, σαν να διέφυγε κάτι στον σχεδιαστή – όπως ακριβώς μας διαφεύγουν και πολλές λεπτομέρειες από τις αναμνήσεις μας…
Όσον αφορά την ενήλικη εκδοχή της ιστορίας, τα χρώματα είναι πιο έντονα και τα περιγράμματα πιο ξεκάθαρα. Ο Takahata θέλησε να αποδώσει όσο πιο ρεαλιστικά μπορούσε τους ανθρώπους και έτσι μελέτησε ενδελεχώς τις μυϊκές συσπάσεις των προσώπων. Για αυτό τον λόγο, πρώτα έγιναν οι ηχογραφήσεις του voice acting και έπειτα προσαρμόστηκαν οι εκφράσεις των χαρακτήρων πάνω στις φωνές. Αξίζει να σημειωθεί πως πολλοί ηθοποιοί χρησιμοποιήθηκαν ως μοντέλα για τους χαρακτήρες στους οποίους δάνεισαν την φωνή τους. Η μουσική είναι πολύ ιδιαίτερη, με στοιχεία Ουγγρικής folk και Ιαπωνικά covers σε Αμερικάνικα τραγούδια!
Closure
To Only Yesterday είναι ένα φιλμ στο οποίο πάτησα παύση αρκετές φορές, μιας και δεν κατάφερε να κρατήσει ζωντανό το ενδιαφέρον μου. Ωστόσο, αποτελεί τροφή για σκέψη το πώς η ενηλικίωση και η καθημερινότητα μπορούν να μετατρέψουν έναν άνθρωπο σε κάτι που δεν προοριζόταν ποτέ να γίνει. Αναμφίβολα, η ιστορία δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο. Παρόλα αυτά, είναι ξεκάθαρο πως δούλεψαν σκληρά πολλοί ταλαντούχοι άνθρωποι ώστε να κυκλοφορήσει αυτή η ταινία. Θεωρώ πως η άποψη κάποιου για το Only Yesterday εξαρτάται από το πώς θα το προσεγγίσει. Είναι μία ταινία που πρέπει να βρει το κοινό της. Δώστε της μία ευκαιρία, you never know!
Σοφία Ευαγγελίδου
